Fiat Włochy

Ten największy włoski koncern samochodowy powstał z inicjatywy ludzi, którzy dostrzegali znaczenie jakie będzie miał samochód w rozwoju gospodarki kraju, a także w postępie cywilizacji.

Inicjatorem założenia przedsiębiorstwa wytwarzającego i sprzedającego samochody był hrabia Roberto Biscaretti di Ruffia, a wśród założycieli spółki znalazł się ziemianin z Turynu i porucznik kawalerii, Giovani Agnelli.

Głównie jemu, energicznie działającemu człowiekowi zawdzięczają Włosi rozwój na szeroką skale produkcji samochodów. Agnelti doprowadził do wykupienia od Ceirano jego warsztatu i tak powstała firma nosząca nazwę Fabrica Italiana Automobili Torino.

 Razem z firmą Ceirano do FIAT-a przyszedł Faccioli, którego samochód jest uważany za pierwszy model FIAT-a. Z firmą Ceirano związane są jeszcze dwa nazwiska ludzi wielce zasłużonych dla włoskiej motoryzacji: Vincenzo Lancia i Felice Nazzaro.

Obaj pracowali U Ceirano i obaj przeszli do FIAT-a. Pierwszy z nich to późniejszy założyciel firmy swojego imienia, a drugi wsławił się zwycięstwami w największych europejskich zawodach samochodowych.

 

Pierwszy Fiat 3 ½ HP z 1899r. foto Z. Podbielski

 

W pierwszym okresie powstania samochodu, we Włoszech nie wytwarzano dużo pojazdów. Statystycy odnotowali ok. 300 pojazdów wyprodukowanych w 1901 r., a 350 sztuk w następnym roku. We Włoszech było wówczas dużo firm, ale budowały one pojedyncze egzemplarze samochodów. Najszybciej rozwijała się firma FIAT. W 1900 r. wykonano zaledwie 24 samochody, a już w 1910 r. - 1780, a w 1920 r. - 14314. Ten wzrost produkcji samochodów FIAT-a wynikał z przyjęcia systemu produkcji taśmowej, wzorowanej na amerykańskim Fordzie.

Dla systemu produkcji seryjnej opracowano nowy model samochodu nazwanego Fiat Zero. Byt to pojazd opracowany na pewno z uwzględnieniem istniejącego już Forda T. Miał 4-cylindrowy silnik o pojemności 1844 cm3, rozwijający moc 14 kW -19 KM. W latach 1912-1915 wyprodukowano 2119 sztuk tego samochodu. Obok modelu Zero, również od 1912 r., wytwarzany byt w tak dużej liczbie egzemplarzy drugi samochód FIAT-a, model 2B; do zakończenia produkcji w 1920 r. wyprodukowano 10 110 sztuk pojazdów tego typu.

Po I wojnie światowej FIAT dalej rozwijał się, przejmował zakłady o innym profilu produkcyjnym, np. stalownie i fabryki metalurgiczne. Wielki sukces odniósł produkując od 1919 r. aż do 1927 r. samochody oznaczone symbolem 501, wyposażone w 4-

cylindrowe silniki o pojemności skokowej 1460 cm3. Wyprodukowano tych pojazdów 76 231 sztuk. Równolegle z tym modelem wytwarzane były inne pojazdy. W 1930 r. we Włoszech wyprodukowano 46 500 samochodów osobowych, w tym 35 000 nosiło znak firmy FIAT-a.

 Pomimo znacznego wzrostu produkcji samochodów, Włochy w 1930 r. zajmowały piątą pozycje na liście największych producentów samochodów Świata, po Stanach Zjednoczonych z gigantyczną już wówczas Liczbą 3 362 800 sztuk wyproduko­wanych pojazdów, Wielkiej Brytanii 236 500 sztuk, Francji - 230 000 sztuk i Nie­miec -96000 sztuk wyprodukowanych samochodów.

 

Fiat Polska

 

 

 

Przemysł motoryzacyjny rozwinął się już we Włoszech w latach dwudziestych. Potrafili konstruować oryginalne i niezawodne samochody, wytwarzali piękne, luksusowe limuzyny i mniejsze, prostsze konstrukcyjnie pojazdy. Potrafili także, wzorując się amerykańskim Fordzie, produkować samochody masowo, w wielkich seriach. Mogli sprzedawać nie tylko gotowe samochody wyprodukowane we własnych fabrykach również zdobyte doświadczenie w konstrukcji i produkcji samochodów. Pierwsze kroki na szerszą skale poczynił największy włoski producent-FIAT. Już w 1921 r. FIAT zawarł porozumienie z Polską na budowę w Warszawie fabryki samochodów, niestety trudności ekonomiczne spowodowały, ze realizacja przedsięwzięcia mogła dopiero nastąpić w 1932 r. Nowe porozumienie dotyczyło produkcji w Polsce samochodów ciężarowych Fiat 621 i osobowych Fiat 508 Balilla.

Model 508 wchodził do produkcji u FIAT-a w momencie podpisywania umowy z Polskę był to unowocześniony model wytwarzanego w latach 1925 - 1929 samochodu oznaczonego 509, który wykonany został w rekordowej serii - 92214 egzemplarzy. Był to pierwszy samochód FIAT-a z 4-cylindrowym silnikiem o pojemności skokowej poniżej 1000 cm3. Drugim takim pojazdem był właśnie model 508. Pada następny rekord produkcji jednego modelu u FIAT-a - 508 Balilla w ciągu 5 lat wykonany zostaje w ,,nakładzie" 124 165 egzemplarzy.

 Kierownictwo koncernu zdawało sobie dobrze sprawę z tego, ze największe zapotrzebowanie jest na samochody małe, tanie i wyszło naprzeciw temu zapotrzebo­waniu. Rok przed zakończeniem produkcji modelu 508 wyjechał z turyńskich zakładów jeszcze mniejszy model samochodu, nazwany Fiat 500 Topolino.

 

  Fiat Topolino foto Z. Podbielski

 

Ma on ustawiony z przodu 4-cylindrowy silnik napędzający tylne koła. Samochód ma nowoczesne nadwozie z pochyloną przednią ścianą - atrapą chłodnicy. Aby umożliwić projektantom nadwozia pochylenie ściany przedniej, chłodnice wody przeniesiono za silnik. Sam silnik ma małe wymiary zewnętrzne i małą, najmniejszą ze wszystkich silników pojazdów FIAT-a, pojemność skokową -569 cm3. osiąga moc 9,5 kW - 13 KM i zapewnia 2-osobowemu pojazdowi prędkość maksymalną 85 km/h. Topolino staje się rewelacją, dobrze jest sprzedawany. Produkcja tego modelu trwa rekordowo długo, od 1936 do 1954 r. W sumie wyprodukowano 519 646 sztuk tych pojazdów. Na Licencji FIAT-a, Topolino wytwarzane było również we Francji. Samochód stał się popularny.

 Zastąpiony został w 1955 r. modelem ,,600", samochodem małym, ale przystosowanym do przewozu 4 osób.

Zastosowano silnik również 4-cylindrowy i chłodzony cieczą, ale dla uproszczenia i potanienia konstrukcji umieszczono silnik z tyłu pojazdu. Ponad 2, 5 miliona Fiatów 600 wyjechało z bram fabryki do 1970 r. Prawdziwa rewelacja na rynku włoskim, to Fiat 500. Samochód o układzie konstrukcyjnym ,,sześćsetki" ale mniejszy, znowu z najmniejszym silnikiem o pojemności zaledwie 479 cm3. Pojazd ten z wielu powodów (m.in. zmotoryzował społeczeństwo włoskie) Sprzedawał je głównie FIAT i nie tylko Polsce.

Na fiatowskiej licencji pracowały m.in. fabryki w Jugosławii, Argentynie, Brazylii, w Turcji, w Hiszpanii, no i największa fabryka, nad Wołgą w Związku Radzieckim. Jako ciekawostkę, a także dowód zaufania należy podać, ze tylko polskim zakładom Fiat użyczył swojego znaku fabrycznego.